روش‌های انتقال پول
آشنایی با همه ی روش‌های انتقال پول
در نظام بانکی ایران طی چند دهه گذشته روش‌های گوناگونی برای انتقال وجه ارائه شده‌اند که هر کدام با مزایا، محدودیت‌ها و کارمزدهای خاص خود همراه هستند. آگاهی از این روش‌ها به ما این امکان را میدهد تا بر اساس نیازهای خود، از جمله مبلغ موردنظر، سرعت انتقال و شرایط خاص، بهترین راهکار را انتخاب کنیم.
این روزها انتقال وجه به‌صورت سریع، امن و ساده، به یکی از نیازهای اساسی افراد و کسب‌وکارها تبدیل شده است. از انتقال کارت‌به‌کارت روزمره گرفته تا سامانه‌هایی مانند پایا، ساتنا، پل و اپلیکیشن‌های مالی، هر یک از این روش‌ها به بهبود روند مبادلات مالی، کاهش وابستگی به حضور فیزیکی در بانک‌ها و ارتقای کارایی نظام بانکی کمک کرده‌اند.
به گزارش بانک اول در نظام بانکی ایران طی چند دهه گذشته روش‌های گوناگونی برای انتقال وجه ارائه شده‌اند که هر کدام با مزایا، محدودیت‌ها و کارمزدهای خاص خود همراه هستند. آگاهی از این روش‌ها به ما این امکان را میدهد تا بر اساس نیازهای خود، از جمله مبلغ موردنظر، سرعت انتقال و شرایط خاص، بهترین راهکار را انتخاب کنیم.
انتقال وجه از طریق کارت به کارت
کارت به کارت، یکی از پرکاربردترین روش‌های انتقال وجه در ایران است که به‌سادگی از طریق موبایل‌بانک‌ها، اپلیکیشن‌های پرداخت و خودپردازها انجام می‌شود. تنها اطلاعات موردنیاز برای کارت به کارت، شماره کارت مقصد است. انتقال وجه در لحظه انجام می‌شود و سقف آن روزانه در موبایل‌بانک‌ها ۱۰ میلیون تومان و در اپلیکیشن‌های پرداختی ۵ میلیون تومان است. کارمزد این روش از حداقل ۷۴۰ تومان (برای انتقال تا ۱ میلیون تومان) آغاز می‌شود و به‌ازای هر یک میلیون تومان اضافه، ۲۸۰ تومان به این کارمزد افزوده می‌شود.
کارت به کارت با گوشی موبایل به سه روش انجام می‌شود:
۱. اپلیکیشن‌های بانکی: با نصب اپلیکیشن بانک مربوطه (مانند همراه بانک ملت، موبایلت، همراه بانک صادرات و…)، واردکردن اطلاعات کارت مبدا (شماره کارت، CVV2، تاریخ انقضا، رمز پویا) و شماره کارت مقصد انتقال انجام می‌شود. در صورت انتقال مبالغ کمتر از ۱۰۰ هزار تومان، معمولاً نیازی به رمز پویا نیست.
۲. اپلیکیشن‌های پرداختی: از طریق برنامه‌هایی نظیر آپ ، تاپ، ۷۲۴ و هف‌هشتاد، علاوه‌بر کارت به کارت، خدمات متنوع دیگری ازجمله پرداخت قبوض و کمک‌های خیریه را می‌توانید انجام دهید.
۳. کدهای USSD: انتقال از طریق USSD بدون نیاز به اینترنت و با شماره‌گیری کدهای مخصوص انجام می‌شود؛ به شرط آنکه کارت مبدأ در سامانه پیوند بانک مرکزی ثبت شده باشد و بانک شما این خدمت را پشتیبانی کند.
انتقال وجه از طریق درگاه‌های پرداخت
برای خریدهای اینترنتی، بسته به سیاست بانک‌ها، امکان انتقال تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان وجود دارد. کارمزد این نوع پرداخت معمولاً بین ۱۲۰ تا ۴ هزار تومان است، اما این هزینه معمولاً از مشتری کسر نمی‌شود. پرداخت اینترنتی از طریق درگاه‌های پرداخت انجام می‌شود و برای مبالغ بالاتر از ۹۹ هزار تومان نیاز به رمز پویا دارد. این رمز یک‌بارمصرف، از طریق پیامک یا اپلیکیشن رمزساز ارسال می‌شود و فقط ۲ دقیقه اعتبار دارد. همچنین توصیه می‌شود هنگام پرداخت، یک ایمیل معتبر وارد کنید تا رسید و گزارش تراکنش به آن ارسال شود؛ این کار پیگیری‌های احتمالی بعدی را آسان‌تر می‌کند.
انتقال وجه از طریق سامانه ساتنا
ساتنا (سامانه تسویه ناخالص آنی) از سال ۱۳۸۶ با هدف انتقال سریع مبالغ بالا راه‌اندازی شد. این سامانه آنلاین است و انتقال وجه را در کمتر از ۳۰ دقیقه انجام میدهد، به‌شرط آنکه تراکنش در ساعات کاری بانک‌ها انجام شود. ویژگی‌های اصلی ساتنا:
- سقف انتقال روزانه: ۲۰۰ میلیون تومان
- نیازمند شماره شبا
- کارمزد: ۰.۰۲ درصد مبلغ (حداکثر ۲۸ هزار تومان)
- کد پیگیری ۱۶ رقمی برای رهگیری تراکنش
انتقال وجه از طریق سامانه پایا
سامانه پایا در واقع یک سیستم الکترونیکی جامع بین‌بانکی است که توسط بانک مرکزی طراحی شده است. این سیستم دستور انتقال وجوه متعدد را از بانک مبدأ دریافت کرده و بعد از پردازش، این دستورات را برای انجام به بانک‌های مقصد ارسال می‌کند. پایا نیز نیاز به شماره شبا دارد. این روش تسویه در بازه‌های زمانی مشخص در روز انجام می‌شود و یک سیستم انتقال آنی نیست. تسویه در پایا به‌صورت دوره‌ای انجام می‌شود: ساعات تسویه روزانه شامل ۰۳:۴۵، ۱۰:۴۵، ۱۳:۴۵ و ۱۸:۴۵ است.
ویژگی‌های پایا:
- سقف انتقال روزانه: ۲۰۰ میلیون تومان
- کارمزد: بین ۲۴۰ تا ۳ هزار تومان (۱ صدم درصد مبلغ)
- تنها با استفاده از شماره شبا امکان‌پذیر است
- لغو تراکنش در پایا فقط در صورتی امکان‌پذیر است که زمان اجرای آن هنوز فرا نرسیده باشد.
سامانه پایا از دو زیرسامانه مجزا تشکیل شده است: برداشت مستقیم که به‌اختصار به آن بم می‌گویند و واریز مستقیم که با نام اختصاری وم شناخته می‌شود.
واریز مستقیم (وم) در سامانه پایا: در این شیوه پرداخت، صاحب حساب به بانک خود اجازه میدهد که در تاریخ‌های معینی، مبالغی را از حساب او برداشت کرده و به حساب‌های دیگران منتقل کند. به بیان دیگر، صاحب حساب، در هر بانکی، با ثبت شماره شبا به آن بانک اجازه میدهد که در زمانهای خاصی که از پیش تعیین شده، مبلغ مشخص شده‌ای را از حساب او برداشت کرده و به حساب یا حساب‌های دیگری در همان بانک یا هر بانک دیگری منتقل کند.
برداشت مستقیم (بم) در سامانه پایا: در این روش انتقال وجه در سامانه پایا، مشتری به بانک خود این اختیار را میدهد که مبالغ مشخصی را در زمانهای تعیین‌شده از قبل، از حساب اشخاص دیگر در همان بانک یا بانک‌های دیگر، برداشت کرده و به حساب او واریز کند. البته این کار باید از قبل مورد توافق طرفین، یعنی بدهکار و بستانکار، قرار بگیرد و هر دو در یکی از شعب بانک، قراردادی مبنی بر این توافق امضا کنند. در این قرارداد، بدهکار اجازه واریز مستقیم و بستانکار اجازه برداشت مستقیم را به بانک میدهد.
برای استفاده از سرویس انتقال وجه پایا به‌صورت غیرحضوری، کاربران لازم است نام کاربری و رمز عبور اینترنت بانک خود را از بانک موردنظر دریافت کنند. پس از ورود به اینترنت بانک، می‌توانند با واردکردن اطلاعات لازم مانند شماره شبا، مبلغ و مشخصات گیرنده، عملیات انتقال وجه را انجام دهد. در روش حضوری نیز، مشتری با مراجعه به شعب بانک و تکمیل فرم انتقال وجه پایا، به همراه ارائه مدارک شناسایی معتبر، می‌تواند وجه مورد نظر خود را منتقل کند.
تا پیش از سال ۱۳۹۹، استفاده از پایا رایگان بود؛ اما با تغییر سیاست‌های بانک مرکزی، از آن زمان انتقال وجه از طریق این سامانه نیز مشمول کارمزد شده است. این کارمزد برای تراکنش‌های فردی برابر با یک‌صدم درصد مبلغ انتقال‌یافته است که حداقل آن ۲۴۰ تومان و حداکثر آن ۳ هزار تومان تعیین شده است.
لغو درخواست پرداخت در سامانه پایا، همیشه ممکن نیست. مثلاً اگر شما درخواست خود را در ساعت ۱۰:۰۰ یک روز کاری ثبت کرده باشید تا در همان روز به‌حساب مقصد واریز شود، امکان لغو آن وجود ندارد و مبلغ تعیین‌شده در ساعت ۱۰:۴۵ از حساب شما برداشته و به‌حساب مقصد انتقال داده می‌شود. اما اگر حواله خود را برای چند روز بعد ثبت خودکار کرده باشید، می‌توانید قبل از سررسید پرداخت، آن را لغو کنید. مثلاً اگر ۵ آذر حواله‌ای را برای انتقال در تاریخ ۱۰ آذر ثبت کرده باشید، امکان لغو آن برای شما فراهم است.
انتقال وجه از طریق سامانه پل
اگر قصد انتقال وجه فوری را دارید و به دلیل محدودیت سقف جابه‌جایی نمی‌توانید از کارت به کارت استفاده کنید، سامانه پل می‌تواند گزینه مناسبی باشد. این سامانه به شما این امکان را میدهد که با استفاده از شماره شبا و یا شماره کارت، مبالغ را به‌صورت بین‌بانکی منتقل کنید. از مزایای این سیستم این است که همیشه فعال است و محدودیت زمانی ندارد و کارمزد آن کمتر از انتقال وجه کارت به کارت است.
با کمک سامانه پل می‌توانید تا مبلغ ۱۵ میلیون تومان را به صورت حضوری جابه‌جا کنید و به صورت غیرحضوری تا سقف ۱۰ میلیون تومان امکان جابه‌جایی وجه وجود دارد. برای مبالغ بالاتر می‌توانید از سایر روش‌ها مثل سامانه پایا و سامانه ساتنا استفاده کنید. مبلغ کف در این سامانه تعیین نشده و کمترین مبالغ را با استفاده از پل می‌توانید انتقال دهید.
کارمزد انتقال وجه در سامانه پل ۰.۰۲ درصد از مبلغ کل است، اما حداقل کارمزد ۵۰۰ تومان و حداکثر ۱۵۰۰ تومان است. سامانه پل به‌صورت ۲۴ ساعته فعال است و در هر زمان از شبانه‌روز انتقال وجه به طور تقریباً بلافاصله انجام می‌شود. برای استفاده از این سامانه، سه روش اصلی وجود دارد:
در روش حضوری باید به شعبه بانک خود مراجعه کرده و با استفاده از شماره شبا یا شماره‌حساب، انتقال وجه را انجام دهید. در روش دوم از طریق اینترنت‌بانک می‌توانید با استفاده از شماره شبا انتقال وجه انجام دهید. در روش موبایل‌بانک نیز پس از نصب اپلیکیشن بانک خود، می‌توانید با استفاده از شماره‌حساب یا شماره شبا وجه را منتقل کنید.
انتقال وجه درون بانکی
اگر حساب مبدأ و مقصد در یک بانک باشد، انتقال وجه درون‌بانکی بهترین و سریع‌ترین راه است. این روش:
- آنی انجام می‌شود
- سقف مبلغی ندارد
- معمولاً رایگان یا با کارمزد بسیار اندک است
تنها کافی است شماره‌حساب گیرنده را داشته باشید. این روش برای انتقال‌های مکرر یا سازمانی، بسیار توصیه می‌شود.